Podstawowe zasady i zalety mediacji to:

• Dobrowolność - każda ze stron samodzielnie podejmuje decyzję, czy przystąpić do mediacji i w każdy momencie może z niej zrezygnować,
• Poufność - mediacja jest niejawna, spotkania nie są nagrywane, mediator nie może być świadkiem co do okoliczności, o których dowiedział się w toku mediacji, a w przypadku niedojścia stron do porozumienia, wszystkie okoliczności ujawnione w toku mediacji pozostają tajemnicą i nie mogą być wykorzystane np. w toku późniejszego procesu sądowego,
• Bezstronność i neutralność - mediator nie reprezentuje żadnej ze stron i nie jest związany z przedmiotem sporu,
• Elastyczność - formalności w mediacji są ograniczone do minimum, strony decydują o czasie jej trwania oraz sposobie zakończenia sporu,
• Mediacją można objąć wszystkie sprawy tj. cywilne, np. o zapłatę, podział majątku, dział spadku, spory sąsiedzkie, rodzinne, gospodarcze, pracownicze, a także karne oraz administracyjne itp.
• Przebieg mediacji jest prosty. Po trafieniu sprawy do mediatora, kontaktuje się on ze stronami, ustala termin i sposób prowadzenia mediacji tj. czy odbywa się ona wspólnie, oddzielnie lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość. W toku rozmów ze stronami stara się osiągnąć porozumienie, aby możliwe było podpisanie ugody, która może podlegać bezpłatnemu zatwierdzeniu przez sąd i ma moc ugody sądowej, co oznacza, iż może ona stanowić tytuł wykonawczy i podstawę do wszczęcia egzekucji komorniczej,
• Wynagrodzenie mediatora zależne jest od wartości przedmiotu sporu i zaangażowania w sprawę. Jest jednak znacznie niższe od kosztów sądowych związanych z procesem, co czyni tę formę rozwiązywania sporów wyjątkowo atrakcyjną i korzystną dla obu stron.